MÝT'in Belgeleri: Atatürk ve İngiliz Gazeteci

MÝT'in resmi internet sitesinde yayımlanan belgeler arasında ilginç bir istihbarat raporu daha gün yüzüne çıktı. "Özel Koleksiyon" sekmesi altında bulunan bu yeni belge, 31 Mayıs 1935 tarihli bir istihbarat raporunu içeriyor. Raporda, Atatürk'le mülakat talep eden bir İngiliz kadınla ilgili yapılan araştırmanın sonuçları detaylandırılmakta.

İstanbul Büro Amirliği tarafından hazırlanan raporda, Atatürk’ün bu kadının bir casus olduğuna dair şüpheleri olduğu ifade ediliyor. Bu durum, Türkiye’nin o dönemki siyasi atmosferi ve dönemsel casusluk faaliyetleri göz önüne alındığında dikkat çekici bir ayrıntı olarak değerlendiriliyor. Raporda, kadın gazetecinin Perapalas'ta katibiyle oturduğu belirtilirken, Atatürk'ün mülakat talebini kabul edip etmeme konusunda karar vermeden önce kadının detaylı bir incelenmesini istediği vurgulanıyor.

Raporun içeriğinde geçen ifadelere göre, Atatürk'ün güvenlik kaygıları doğrultusunda yapılan araştırmalarda, kadın gazetenin iletişiminin gözden geçirilmesi, evraklarının denenmesi ve olası bir sefaret bağlantısının tespit edilmesi gerektiği vurgulanıyor. Üstelik, duruma dair polise herhangi bir bilgi verilmediği de raporun altındaki bir diğer önemli nokta.

Raporu hazırlayan şahıs, Kadı Kılıç Ali ile yapılan görüşme sonrasında böyle bir araştırmanın neticesine ulaşmış. Kadı Kılıç Ali, Atatürk’ün kadının yazısını okuduğunu ve bunu enteresan bulduğunu, ayrıca memnuniyetle yazı için teşekkür ettiğini ifade etti. Ancak Atatürk, muhabere ve evrak konusundaki detayların sıkı bir şekilde takip edilmesini istemektedir.

Rapor ekinde bahsi geçen kadının durumu üzerinde durulurken, kadınla ilgili daha fazla bilgi edinmek için, gelecekte gidip gelecek olan mektupların edinilmesinin sağlanacağına dair notlar da düşülmüş. Cinsiyetine dair belli başlı detayların, kadınların durumu hakkında yeterince aydınlatma sağlayacağı belirtilirken, bu noktada da kadınların fotoğraflarının raporda sunulması dikkat çekiyor.

Tüm bu gelişmeler, dönemin siyasi ve toplumsal dinamikleri göz önüne alındığında, o dönemki gazetecilik faaliyetlerinin ne kadar ince bir denetim altına alındığını ve istihbarat birimlerinin bu tür durumlara karşı nasıl bir tavır takındığını gözler önüne seriyor. Atatürk'ün bu tür bir istihbarat faaliyetini dikkate alması, onun liderlik özellikleri ve ülke güvenliği konusunda ne derece hassas olduğunu da göstermektedir.

Bütün bu bilgiler birlikte değerlendirildiğinde, 1935 yılında yaşanan bu tür bir olayın, Atatürk'ün kişisel güvenlik algısını ve dönemin karmaşık ilişkilerini nasıl yansıttığını anlamak mümkün hale gelmektedir. Ayrıca, gazeteciliğin o dönemki rolleri ve devletle olan ilişkileri de kritik bir öneme sahip olarak karşımıza çıkmaktadır.